تجارت الکترونیک چیست؟

ایکامرس (e-commerce) به معنی تجارت الکترونیک شاخه از بازاریابی است که بر پایه اینترنت فعالیت می‌نماید.

خرید و فروش کالا و خدمات از طریق شبکه الکترونیکی که در درجه اول به اینترنت اشاره دارد. بازاریابی ها به اشکال متفاوتی رایج و شایع هستند،

اما عمده ترین نوع بازاریابی ها از نوع B2B (بازاریابی به بیزینس) ویا B2C (بازاریابی به مصرف کننده) میباشد.

اصطلاحات متفاوت دیگری نیز در بین عموم برای تجارت اکترونیک عنوان میشود.

عبارت E-Tail یکی از اصطلاحاتی است که فرآیند خرید از خرده فروشی های آنلاین اشاره دارد.

تجارت الکترونیک چیست؟

تجارت الکترونیک (E-Commerce)، به معنی خرید و فروش از طریق اینترنت می‌باشد.

در واقع گرداننده‌های اصلی این نوع از تجارت، فروشگاه های اینترنتی میباشند.

  فروشگاه اینترنتی به پایگاهی تلقی میشود که مراجعه کننده پس از ورود به سایت فروشگاه و انتخاب محصول و پرداخت به وسیله درگاه‌های بانکی، خرید خود را انجام میدهند.

حدود 15 سال پیش حجم معاملات در پلتفرم‌های تجارت الکترونیک جهانی، همچون سایت Amazon و سایت eBay حدود 5% کل از معاملات خرده فروشی بود.

  این آمار در سال 2019 به حدود 16% رسید.

در ایران فروشگاه های اینترنتی و حجم معاملات آن در سال 1400 مبلغ 10.000.000.000

تومان به صورت روزانه تخمین زده شده است که پلتفرمی مثل دیجیکالا توانسته است در

حدود 50% این سهم را به خود اختصاص دهد.

روش کار در تجارت الکترونیک چگونه است؟

فروشگاه آنلاین پس از فراهم‌سازی بستر فروشگاه، آماده ورود به عرصه تجارت الکترونیک میشود.

به این صورت که از طریق تبلیغات ویا سئو سایت، محصولات خود را معرفی می‌نمایند.

پس از آن مخاطب وارد سایت فروشگاه آنلاین خواهد شد و پس از انتخاب محصول ثبت سفارش کالا ویا خدمات آغاز میگردد.

مرورگر مخاطب با سرور فروشگاه ارتباط برقرار مینماید و سفارش مشتری ثبت میگردد.

پس از تایید موجودیت کالا، مشتری به درگاه های پرداختی وارد میشود.

با تایید پرداخت اوردر (orders) مشتری به سرور فروشگاه آنلاین ارسال میشود.

در این مرحله اگر خرید کالا منظور بوده باشد، اوردر به انبار ارسال میشود و کالا آماده خروج و ارسال به مشتری میشود.

اگر هم سفارش یک محصول خدماتی باشد، فرم سفارش مشتری به واحد مربوطه و برای انجام خدمت مورد نظر ارسال میگردد.

برخی از پلتفرم های معاملات تجارت الکترونیک نیز به گونه‌ای بستر سازی شده‌اند که فروشندگان دیگر نیز بتوانند ورود کنند.

این نوع از خدمات در واقع به نوعی اجاره کردن بخشی از یک ابرسایت فروشگاهی است.

حال نوع پرداخت میتواند به صورت درصدی از فروش باشد.

فروشگاه هایی مانند آمازون و یا دیجی کالا بر همین اساس پیشروی مینمایند.

انواع تجارت الکترونیک

انواع تجارت الکترونیک نیز مانند انواع بازاریابی دسته بندی شده است!

تجارت بین بیزینس ها، که اصطلاحا به بازاریابی B2B معرفی میشود، مخفف عبارت انگلیسی Business to Business میباشد.

هدف در این نوع از بازاریابی، فروش به همکاران و یا شرکت هایی است که آنان نیز به نوعی فروشنده هستند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر، مقاله بازاریابی B2B چیست! را مطالعه نمایید.

تجارت برای فروش مستقیم به مصرف کننده، B2C نام دارد.

 business to consumer در واقع یک نوع از بازایابی است که به حذف واسطه ها روی آورده است.

به این صورت که کالا و یا خدمات کاملا به صورت مستقیم، به مصرف کننده عرضه میگردد.

از زمان ظهور پلتفرم فروشگاه آنلاین، از اصطلاح تجارت B2C زیاد استفاده میشود.

تا قبل از ظهور پلتفرم های اینترنتی، بازاریابی های بی تو سی، کار سخت تری نسب به بازاریابی های بی تو بی بود.

فروشگاه‌های خرید آنلاین امروزه بارزترین نوع تجارت B2C هستند که محصولات و خدمات خود را به صورت مستقیم به مصرف کننده عرضه مینمایند.

زمانی که معامله ای بین مشتری با مشتری دیگری شکل میگیرد، بازاریابی C2C معروف است.

Customer to Customer  به معنای مشتری به مشتری است و میتوان سایت هایی مثل دیوار و شیپور بر اساس تجارت الکترونیک C2C است.

معمولا سایت های آنلاینی این بستر را برای مشتریان خود آماده میکنند.

بازاریابی مشتری به یک بیزینس، تجارت C2B نام دارد.

در این نوع از تجارت، مصرف کنندگان محصولات و خدمات خود را به فروش شرکت ها میرسانند.

این نوع دقیقا برعکس بازاریابی B2C است و مثالی از آن میتواند iStock باشد که در آن محصولاتی همچون عکس و کارهای طراحی و حتی کلیپ، به نمایش

تجارت با یک اداره با عنوان B2A میباشد.

در این نوع از تجارت معامله بین ارگان ویا سازمان‌های وابسته به دولت با شرکت های خصوص صورت میگیرد.

در ایران سامانه ستاد، یکی از پلتفرم هایی است که در آن مناقصات و مزایدات دولتی با شرکت های خصوصی در آن شکل میگیرد.

تجارت الکترونیک از نوع B2A نیز به معنای معاملاتی است که یک شخص با سازمان های دولتی انجام میدهد.

مانند ارسال اظهارنامه های مالیاتی ویا پرداخت های خدمات اجتماعی و مواردی دیگر.

تجارت الکترونیک سیار (به انگلیسی M-commerce)

یک نوعی از تجارت الکترونیکی است که شامل معاملات فروش آنلاین با استفاده از دستگاه های تلفن همراه مانند تلفنهای هوشمند و تبلت ها می‌باشد.

تجارت الکترونیکی سیار شامل خرید تلفن همراه، بانکداری تلفن همراه و پرداخت های موبایلی است.

چت ربات‌های موبایل همچنین فرصت‌های تجارت الکترونیکی را برای کسب‌وکارها فراهم

می‌کنند و به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهند تا تراکنش‌های خود را با شرکت‌ها از

طریق مکالمات صوتی یا متنی انجام دهند.

مزایا و معایب تجارت الکترونیک

مزایای e-commerce شامل موارد زیر است:

• در دسترس بودن بدون تعطیلی
• سرعت دسترسی به آن
• در دسترس بودن گسترده کالاها و خدمات برای مصرف کننده
• دسترسی آسان
• دسترسی بین المللی

بزرگترین مزایایی که از تجارت الکترونیک میتوان نام برد، در دسترس بودن آن در 24 ساعت و 7 روز هفته است.

این عدم محدود بودن یک امتیاز برای کاربر است که بتواند در هر ساعتی از شبانه روز به راحتی کالا خود را بیابد و خرید انجام دهد.

سرعت دسترسی به پلتفرم های فروش آنلاین یکی دیگر از مزایای تجارت اینترنتی است.

ازدحام جمعیت و ترافیک سبب شده که این روش‌های نوین جایگزین مناسبی برای خریدهای حضوری باشد.

مدت زمانی که برای خرید از یک فروشگاه آنلاین میتوان ثبت نمود شاید 5 دقیقه از لحظه انتخاب و پرداخت باشد.

ارسال‌ کالا هم سبب شده است که جز مواردی باشد که این نوع از خرید کردن را تسهیل نموده است.

مشتریانی که از یک فروشگاه فیزیکی خرید می‌کنند، ممکن است در تعیین راهروی یک محصول خاص مشکل داشته باشند.

در e-commerce، بازدیدکنندگان می‌توانند صفحات دسته‌بندی محصول را مرور کنند و از ویژگی جستجوی سایت استفاده کنند تا محصول را بی‌درنگ بیابند.

با تجارت الکترونیک، کسب و کارها می توانند به هر مشتری که می تواند به وب دسترسی داشته باشد، بفروشند. تجارت الکترونیک پتانسیل گسترش پایگاه مشتریان یک کسب و کار را دارد.

هزینه کمتر. کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک خالص از هزینه‌های مرتبط با فروشگاه‌های فیزیکی مانند اجاره، موجودی و صندوق‌ها اجتناب می‌کنند،

اگرچه ممکن است هزینه‌های حمل و نقل و انبار را متحمل شوند.

شخصی سازی و توصیه های محصول سایت های تجارت الکترونیک می توانند تاریخچه مرور، جستجو و خرید بازدیدکنندگان را ردیابی کنند.

آن‌ها می‌توانند از این داده‌ها برای ارائه توصیه‌های مفید و شخصی‌شده محصول، و به دست آوردن بینش‌های ارزشمند در مورد بازارهای هدف استفاده کنند.

بزرگترین معایب درک شده از e-commerce شامل موارد زیر میباشد:

• خدمات محدود به مشتریان
• عدم امکان دیدن یا لمس نمودن یک محصول قبل از خرید توسط مصرف کنندگان
• زمان انتظار برای ارسال محصول

خدمات مشتری محدود:

اگر مشتری در یک فروشگاه فیزیکی سوال یا مشکلی داشته باشد، می تواند برای کمک به یک کارمند، صندوقدار یا مدیر فروشگاه مراجعه کند.

در یک فروشگاه تجارت الکترونیک، خدمات مشتری ممکن است محدود باشد: سایت ممکن است فقط در ساعات خاصی از روز پشتیبانی ارائه دهد،

یا تماس با شماره تلفن خدمات مشتری ممکن است مشتری را در حالت تعلیق نگه دارد.

عدم توانایی لمس یا دیدن:

در حالی که تصاویر در یک صفحه وب می توانند حس خوبی در مورد یک محصول ارائه دهند، اما با تجربه “مستقیم” آن متفاوت است،

مانند پخش موسیقی روی بلندگوها، ارزیابی کیفیت تصویر یک تلویزیون یا امتحان کردن یک پیراهن یا لباس.

تجارت الکترونیکی می تواند مصرف کنندگان را به دریافت محصولات متفاوت با انتظاراتشان سوق دهد که به بازده منجر می شود.

در برخی از حالات، مشتری بار هزینه ارسال کالای برگشتی به خرده‌فروش را بر عهده می‌گیرد.

زمان انتظار:

اگر مشتری کالایی را که دوست دارد در فروشگاه ببیند، مشتری هزینه آن را پرداخت می کند و سپس با آن به خانه می رود.

در تجارت الکترونیک، زمان انتظار برای ارسال محصول به آدرس مشتری وجود دارد.

اگرچه پنجره های حمل و نقل در حال کاهش است زیرا تحویل روز بعد در حال حاضر بسیار رایج است، آنی نیست.

امنیت:

هکرهای ماهر می توانند وب سایت هایی با ظاهری معتبر ایجاد کنند که ادعا می کنند محصولات شناخته شده را می فروشند.

در عوض، این سایت نسخه‌های تقلیدی یا تقلیدی از آن محصولات را به مشتریان ارسال می‌کند – یا به سادگی اطلاعات کارت اعتباری مشتریان را جمع‌آوری می‌کند.

سایت‌های تجارت الکترونیک قانونی نیز دارای ریسک هستند، به خصوص زمانی که

مشتریان اطلاعات کارت اعتباری خود را نزد خرده‌فروش ذخیره می‌کنند تا خریدهای آتی را آسان‌تر کنند.

اگر سایت خرده‌فروش هک شود، هکرها ممکن است وارد شوند.

روز‌های مشخصی از خرید در سال

بر اساس داده های بدست آمده در (آمار آمریکا در) سال 2017، ترافیک فروشگاه های فیزیکی در جمعه سیاه (black friday) نسبت به سال گذشته 1 درصد کاهش یافته است

و دوره دو روزه شکرگزاری-جمعه سیاه 1.6 درصد کاهش در ترافیک داشته است.

تقریباً 40 درصد از فروش در جمعه سیاه از طریق یک دستگاه تلفن همراه انجام شد که تقریباً 10 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است،

که نشان دهنده این است که تجارت الکترونیک در حال تبدیل شدن به تجارت الکترونیکی است.

همراه با خرده فروشی فیزیکی، تجارت الکترونیک در حال تغییر شیوه های مدیریت زنجیره تامین در بین مشاغل است، زیرا کانال های توزیع به طور فزاینده دیجیتالی می شوند.

برنامه های کاربردی تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک با استفاده از برنامه های کاربردی مختلفی مانند ایمیل، کاتالوگ های

آنلاین و سبد خرید، تبادل الکترونیکی داده ها (EDI)، پروتکل انتقال فایل، خدمات وب و

دستگاه های تلفن همراه انجام می شود.

این شامل فعالیت‌های B2B و اطلاع‌رسانی، مانند استفاده از ایمیل مارکتینگ برای تبلیغات ناخواسته، که معمولاً به‌عنوان هرزنامه در نظر گرفته می‌شود،

برای مصرف‌کنندگان و سایر چشم‌اندازهای تجاری، و همچنین ارسال خبرنامه‌های الکترونیکی برای مشترکین و پیامک‌های متنی به دستگاه‌های تلفن همراه است.

اکنون شرکت‌های بیشتری با استفاده از ابزارهایی مانند دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی رسانه‌های اجتماعی و تبلیغات هدفمند،

سعی می‌کنند مصرف‌کنندگان را مستقیماً به صورت آنلاین جذب کنند.

ظهور تجارت الکترونیک، پرسنل فناوری اطلاعات را وادار کرده است که از طراحی و نگهداری زیرساخت فراتر رفته و جنبه های متعددی که با مشتری روبرو هستند،

مانند حریم خصوصی و امنیت داده های مصرف کننده را در نظر بگیرند.

هنگام توسعه سیستم‌ها و برنامه‌های IT برای تطبیق فعالیت‌های تجارت الکترونیکی، الزامات انطباق مقررات مرتبط با حاکمیت داده،

قوانین حریم خصوصی اطلاعات شخصی قابل شناسایی و پروتکل‌های حفاظت از اطلاعات باید در نظر گرفته شوند.

پلتفرم ها و فروشندگان تجارت الکترونیک

پلتفرم تجارت الکترونیک ابزاری است که برای مدیریت یک تجارت الکترونیکی استفاده می شود.

گزینه های پلت فرم تجارت الکترونیکی برای مشتریانی در اندازه های مختلف از مشاغل کوچک تا شرکت های بزرگ وجود دارد.

این پلتفرم‌های تجارت الکترونیک شامل بازارهای آنلاین مانند آمازون و eBay می‌شوند که به سادگی نیاز به ثبت نام برای حساب‌های کاربری دارند و اجرای آن‌ها بسیار کم است.

یکی دیگر از مدل‌های پلت‌فرم تجارت الکترونیکی SaaS است، که در آن صاحبان فروشگاه‌ها

می‌توانند برای «اجاره» فضا در یک سرویس میزبانی ابری که به توسعه داخلی یا

زیرساخت‌های داخلی نیاز ندارد، مشترک شوند. سایر پلتفرم‌های تجارت الکترونیک ممکن

است به شکل پلت‌فرم‌های منبع باز باشند که به یک محیط میزبانی (ابر یا در محل)،

پیاده‌سازی و نگهداری دستی کامل نیاز دارند.

چند نمونه از پلتفرم های بازار تجارت الکترونیک ایرانی و خارجی عبارتند از:

• آمازون
• eBay
• بازار والمارت
• دیجیکالا
• Wayfair
• بیمیتو
• ازکی
• جاباما
• ایمالز
• ترب
• نیوگ
• ابزارمارت
• بنامارکت
• علی بابا
• Etsy
• بانی مد
• آهن آنلاین
• اسنپ

مقررات های دولتی برای خدمات تجارت الکترونیک

در هر کشوری، قانون اساسی، مواردی را برای رفع مشکلات احتمالی وضع نموده اند.

که به واسطه این قوانین، خدمات تجارت الکترونیک به صورت قانون مند در جهت رفع

کلاه‌برداری احتمالی افراد سودجو و همچنین اطمینان خریدار از صحت و اصالت کالا، صورت پذیرد.

مشاهده قوانین تجارت الکترونیک در ایران

برای اطمینان از امنیت، حریم خصوصی و اثربخشی تجارت الکترونیک، کسب‌وکارها باید تراکنش‌های تجاری را احراز هویت کنند،

دسترسی به منابعی مانند صفحات وب برای کاربران ثبت‌شده یا منتخب را کنترل کنند،

ارتباطات را رمزگذاری کنند و فناوری‌های امنیتی مانند لایه سوکت‌های امن و دو عاملی را پیاده‌سازی کنند.

تاریخچه تجارت الکترونیک

آغاز e-commerce را می توان در دهه 1960 دنبال کرد، زمانی که مشاغل شروع به استفاده از EDI برای به اشتراک گذاشتن اسناد تجاری با سایر شرکت ها کردند.

در سال 1979، مؤسسه استاندارد ملی آمریکا ASC X12 را به عنوان استانداردی جهانی

برای کسب و کارها برای به اشتراک گذاشتن اسناد از طریق شبکه های الکترونیکی توسعه داد.

پس از افزایش تعداد کاربرانی که اسناد الکترونیکی را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند در

دهه 1980 افزایش یافت، ظهور eBay و Amazon در دهه 1990 صنعت e-commerce را

متحول کرد.

خرید آنلاین

مشتریان اکنون می توانند مقادیر بی پایانی از اقلام را به صورت آنلاین از خرده فروشی های الکترونیکی، فروشگاه های معمولی با قابلیت های تجارت الکترونیک خریداری کنند.

در حال حاضر، تقریباً همه شرکت‌های خرده‌فروش، شیوه‌های کسب‌وکار آنلاین را در مدل‌های کسب‌وکار خود ادغام می‌کنند.

اختلال در خرده فروشی فیزیکی

با توجه به افزایش زیاد تجارت الکترونیک در سال‌های اخیر، بسیاری از تحلیل‌گران،

اقتصاددانان و مصرف‌کنندگان در مورد اینکه آیا بازار آنلاین B2C به زودی فروشگاه‌های فیزیکی

و آجری را منسوخ خواهد کرد، بحث کرده‌اند.

شکی نیست که خرید آنلاین با سرعت قابل توجهی در حال رشد است.

برداشتی از آینده تجارت الکترونیک

e-commerce همچنان در سال 2022 به رشد خود ادامه می دهد!

تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که بیش از نیمی از جمعیت کشورهای توسعه یافته تمایل شدیدی به خرید آنلاین دارند.

این جمعیت با سرعت نسبتا زیادی در حال افزایش میباشد. با این وجود کسب و کارهای سنتی زیادی نیز در حال کوچ به تجارت‌های الکترونیکی هستند.

تجارت الکترونیک در نسخه اصلی

شرکت دیجیتال مارکتینگ نسخه اصلی، با ارائه راهکارهای دیجیتالی، روند کسب و کار شما را به سوی تجارت الکترونیکی پیش خواهد برد.

کافیست با مشاورین نسخه اصلی در تماس باشید.

موفق و پیروز بسازید…